Bayram dolayısıyla yola dökülmeden bir gün önce Taksim'e koşan "abla" iki film görür: Kor kızılı, gözaltı karası Kıskanmak ve Bornova, Bornova

Nahit Sırrı Örik'in romanından, Zeki Demirkubuz'un senaryosunu yazıp yönettiği, 2009, Türkiye yapımı Kıskanmak: Oyuncular, Nergis Öztürk, Berrak Tüzünataç, Serhat Tutumluer... Batı giysileri içindeki şık kadınlar ve erkekler, Atatürk'ün Cumhuriyet Bayramı kutlama telgrafını pırıl pırıl gözlerle uzun uzun alkışlar, klasik müzik enstrümanlarıyla çalınan İstiklâl Marşı'nı birlikte söylerler. Balonun yıldızı, 1930'lu yıllar Zonguldak'ında, elmasları ve zamparalıklarıyla tanınan ana-oğuldur. Beğendiği her güzel kadını elde eden 20'li yaşlardaki güzel oğlan, maden mühendisinin güzel karısına el atmakta gecikmez. Dansettikleri balodan sonra, film gösterimi sırasında bir araya geldikleri genç kadını baştan çıkaran, yaşından çok ötede deneyimli oğlanla, başlarda ipek çarşaflar üzerinde buluşan mühendisin güzel karısı, maymun iştahlı oğlanın hevesi giderildikçe, bağ evlerinde buluşur olurlar. Bu arada, ev(ler)in hizmetli kadrosunun yardım yataklık ettiği, mühendis ağabeyin evlenmemiş kızkardeşinin görmezden gelip belli bir kıvama ulaşmasını beklediği ilişki sürüp giderken, Zonguldak'ın bastonsuz yürünemeyen taşlı yollarını çamura beleyen, dinmek bilmeyen yağmurlu günlerin gecelerinde, yemek masası üzerini ve çevresindekileri sert gölgelerle yanık kahve rengine boyayan oda ışığı altında, mühendis beyin iki kadına yönelik rutin sorusu, "tatlılardan ne yiyeceğiz?".

Kor kızılı, gözaltı karası muhteşem film, Albinoni'nin Adagio'su ve, Erik Satie'nin -"abla"nın bayıldığı- 1 numaralı gymnopedie'siyle bezeli. El örgüsü hırkalar, yelekler, balo ve ev giysileri, ille de beyaz gömlekler, karanlığı, madenci fenerinin, lüks ışığının parçaladığı boş ahşap odalar, değişik zenginlikte eşyalarla döşeli mekânlar kusursuz, konuşmalar ise, olması gerektiği gibi, günün sözcükleriyle yapılmakta. Acıyla dolu boş evde, ışıkta dalgalanan toz tanecikleri, -Masumiyet'ten bu yana- gıcırdayarak açılan/kapanan kapı, gelinin ilk buluşma sonrası yüzünü maskeleyen kapı pervazı, mühendisin gaz ölçümü sahnesi, -ölmekte- oğlanın kulağında(n) kurşun sesleri...

En iyi 10 Türk filmi sıralamasında başlara koyduğu Masumiyet'in yönetmeni Zeki Demirkubuz, bu filmi ile, "abla"nın uzun zamandır üzerinde düşündüğü, Cumhuriyet ile özgürlüğüne, onun ne olduğunu bilemeden, hazmedemeden kavuşan -eğitilmeye fırsat olmamış- kadının tavrı, bunun sonuçları: Mühendis ağabeyinin oraya buraya gidip, Şişli'deki evde yalnız bıraktığı kızkardeşi, özgürlüğünü, "...kokusundan yanına yanaşılmaz yanaşmaya bekâretini teslim ederek..." kullanır. Benzer biçimde karısı da, içgüdülerine karşı koy(a)maz, kendini güzel oğlanın kollarına atar. Bu arada, mühendis ile güzel oğlan karşı karşıya geldiklerinde, aralarında yaşanan, -özgürlüğüne, haklarına karşın, henüz cariye- kadının tercihinin sorulmadığı, sözkonusu olmadığı bir hesaplaşmadır. Uğruna dövüşülmemiş her kavram gibi, özgürlük de hediye edildiğinde, -"abla"nın alçakgönüllü gözlemleriyle de desteklendiği üzere- görülen o ki, sahneye ilk koşan -tatmin talebiyle- içgüdüler... Ucun ucun, bugünkü örtünme merakının ardında da, hazmedilmemiş özgürlük, hazların tatminine yöneliş ve (dinî baskılarla beslenen) suçluluk... bulan "abla", daha sağlıklı sonuçlar için gözlemlerine devam edecektir.

2009, Türkiye yapımı, İnan Temelkuran'ın yönettiği Bornova, Bornova'nın oyuncuları, Öner Erkan, Kadir Çermik, Damla Sönmez... Bir gece önce kızkardeşinin arayıp "Hürmüz'e karşın, ikinci haftada, halâ Alkazar büyük salonda oynuyor, sakın kaçırma, mutlaka gör!" dediği, birkaç festival önce, Made in Europa'sını izleyip beğendikleri yönetmenin bu kez, başta, 46. Altın Portakal Film Festivali'nde olmak üzere ödüle boğulan filmi, "abla"ya kalırsa aldığı her ödülü hak eder.

12 Eylül 1980 mağduru TRT'ci babası solculuktan hayatın kıyısına itilirken, "o günlerde bir tek Adidas onda vardı" dedikleri oğlu, okul çocuklarına esrar satar; felsefeci arkadaşı cinsel fantaziler yazarak kirasını öder; esrar kullandığını, arada hap da attığını söyleyen liseli kız, cinselliğini, kendisiyle evlenecek birini kafalamak için kullanır... Hayatın bir yerinde sıkıştığı duygusunu taşıyan, çıkış ümidi olmaksızın doğaçlama yaşayan/ölen, çocuklukları bir arada geçmiş, orta yaşa yol alan insanların; yaşadıklarını, aynı anda, bir diğer kişiye de anlattıkları değişik iki sahneyle zengin film, umut vermeksizin sonlanır.

Yarattığı karamsar duyguya karşın, görülesi güzel film, gişedeki hanımın "abla"ya "beğenen de var, beğenmeyen de, ama sizin beğeneceğinizi sanıyorum" dediği kadar var.